ارتباط حمله سایبری به پمپ بنزینها با تلاش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره
صلاحالدین خدیو- کارشناس مسائل بینالملل
در هفته گذشته ایران شاهد یکی از جدیترین حملات سایبری بود که مستقیما معیشت و آسایش شهروندان و مردم عادی را هدف گرفت. گستردگی و میزان تاثیر آن، شکی باقی نمیگذارد که یک یا چند دولت خارجی در پشت آن قرار داشتهاند.
حمله به یک زیرساخت حیاتی به منظور مختلکردن سامانههای حمل و نقل کشور، آشکارا این هدف را دنبال میکند که در میانه تعلیق گفتوگوهای هستهای و سیاست ابهام تاکتیکی که ایران درباره آن در پیش گرفته است، با افزایش هزینههای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، تهران را دوباره به میز مذاکره برگرداند.
پس از قطع آخرین دور گفتوگوها در وین، ایران با در پیش گرفتن نوعی سیاست کجدار و مریز تلاش میکند دستور کار جدیدی را به مذاکرات آینده تحمیل کند.
برخلاف نظر کارشناسانی که معتقدند ایران در پی رفتن مسیر کره شمالی و انجام آزمایش هستهای است، بر عکس به نظر میرسد به صورت جدی در پی لغو تحریمها و همزمان حفظ و پیشبرد توان هستهای است. غایت نهایی ایران رسیدن به آستانه مشخصی مانند کشورهایی است که بالقوه ظرفیت آزمایش اتمی را دارند ولی حاضر نیستند معاهدات و پروتوکلهای موجود را نقض کنند.
با این وصف تعلل ایران در بازگشت به گفتوگوها از منظری دیگر صورت میگیرد: پیشرفتهای هستهای در یک سال گذشته نظیر افزایش ذخیره اورانیوم با درصد غنیسازی بالا و سانتریفوژهای نسل جدید، داشتههایی است که تهران را به این قناعت رسانده که به نوعی بازدارندگی و توازن جدید رسیده که میتواند از آنها به عنوان یک اهرم فشار استفاده کند.
در واقع هدف این است که با این اهرم، دستور کار جدیدی برای گفتوگوها خلق شود که در آن تنها پرونده هستهای مورد بحث قرار گیرد و پروندههای موشکی و نفوذ منطقهای، ذیل هراس غربیها از رسیدن ایران به نقطه گریز هستهای به حاشیه رانده شوند.
با این اوصاف احتمالا حمله سایبری اخیر یک پروژه مشترک غربی به منظور تحت فشار گذاشتن ایران است تا سیاست دستدست کردن را کنار بگذارد و زودتر به گفتوگوها باز گردد. همچنین در لفافه این پیام را با خود دارد که ممکن است در آینده حملات بیشتر و جدیتری صورت گیرد تا از تابآوری داخلی کشور برای تحمل تحریمها و وضعیت اقتصادی نامطوب فعلی کاسته شود.
در اینجا میتوان گفت که توپ در زمین ایران است تا با اقدامی همطراز در حوزه سایبری یا سایر حوزهها به حمله اخیر پاسخ دهد و با ایجاد نوعی بازدارندگی تازه و افزایش هزینه برای مهاجمان، به موازنه بخشی مجدد دست بزند.
در گذشته هم دیده شده که این نوع حملات و خرابکاریهای دیگر، به فراز و فرود و قبض و بسطهای پرونده هستهای ارتباط داشته است. راهبردی که گرچه بعضا از سرعت برنامه هستهای کاسته، اما هیچگاه آن را متوقف نکرده است. فرق خرابکاری اخیر اما این است که یک زیرساخت مدنی و کاملا بیارتباط با حوزه هستهای را هدف قرار داده و از این رو کشور را ناچار میکند، تلافی و توقف موارد احتمالی دیگر در آینده را به صورت جدی در دستور کار قرار دهد.
هفته اول آبان/ شماره 100 افق اقتصاد